Galka.MountLab.net
Poligon doświadczalny Damiana Gałki.

Topografia / Turystyka

Azymuty

Przy pomocy busoli możemy wyznaczyć azymut magnetyczny, czyli kąt zawarty między północą, a interesującym nas kierunkiem, mierzony zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Tarcza busoli podzielona jest na 360 stopni lub 6000 tysięcznych. Czasami obie podziałki występują jednocześnie. Na podziałce, jednostki zazwyczaj umieszczone są co 2 stopnie. Więcej informacji o tysięcznych znajdziecie w Wikipedii, a ja tylko wspomnę jak należy czytać i zapisywać wartości w tysięcznych.

1 tysięczna 0-01zero, zero, jeden
2 tysięczne 0-02zero, zero, dwa
15 tysięcznych 0-15zero, piętnaście
245 tysięcznych 2-45dwa, czterdzieści pięć
5214 tysięcznych  52-14  pięćdziesiąt dwa, czternaście

Na tarczy oznaczone są też cztery podstawowe kierunki: północ (North, 0 stopni), wschód (East, 90 stopni), południe (South, 180 stopni), zachód (West, 270 stopni).

Azymuty w terenie

Aby wyznaczyć azymut podnosimy busolę na wysokość oczu tak, aby utrzymywać urządzenie poziomo jednocześnie spoglądając przez muszkę i szczerbinkę na kierunek dla jakiego chcemy wyznaczyć ten azymut. Ustawiamy lusterko pod kątem umożliwiającym kontrolę wskazań tarczy. Następnie kręcimy tarczą busoli tak, aby północ na podziałce tarczy pokrywała się z kierunkiem północy wskazywanym przez igłę magnetyczną. Azymut odczytujemy z podziałki na tarczy w pobliżu muszki.

Czasami będziemy w sytuacji odwrotnej. Będziemy chcieli dostać się z obecnego miejsca, do nieznanego nam punktu, mając podany azymut do niego. Wtedy ustawiamy na busoli podaną wartość azymutu naprzeciwko muszki, bierzemy busolę tak jak wcześniej, i patrząc na lusterko obracamy się w miejscu tak, aby igła magnetyczna wskazywała na tarczy północ (nie kręcimy tarczą). Gdy spojrzymy przez przyrządy celownicze wybieramy sobie jakiś charakterystyczny punkt w terenie, do którego rozpoczynamy wędrówkę. Czynność tą powtarzamy tak długo, aż dotrzemy do wyznaczonego punktu.

Azymuty na mapie

Aby wyznaczyć azymut z jednego punktu do następnego na mapie należy najpierw zorientować mapę (materiał na kolejny artykuł). Teraz z pomocą przyjdzie nam linijka znajdująca się na busoli. Na zorientowanej poprawnie mapie ustawiamy busolę tak, aby linijką połączyć interesujące nas punkty na mapie (dla których wyznaczamy azymut). Następnie poruszamy tarczą busoli (nie ruszając już samej busoli) tak, aby kierunek północy pokrył się ze wskazaniami igły magnetycznej. Liczba wskazana przy muszce jest wyznaczonym azymutem.

Znając punkt na mapie w jakim się znajdujemy i azymut do następnego jesteśmy w stanie odnaleźć go na mapie. Najpierw orientujemy mapę (artykuł o tym w przygotowaniu). Następnie na tarczy busoli na przeciwko muszki ustawiamy wartość azymutu. Przykładamy jeden z końców linijki do punktu na mapie, z którego znamy azymut (w którym się znajdujemy) a następnie obracamy tak busolą (ale już nie tarczą), aby igła magnetyczna wskazała kierunek północy na tarczy. Tutaj należy pamiętać o takim ruchu busolą, aby koniec linijki zawsze znajdował się w punkcie, z którego rozpoczynamy.
Istnieje prostsza metoda do wykonania tej czynności, lecz jak zawsze jest to kwestia treningu i przyzwyczajenia. Potrzebujemy jednak kątomierza (najlepiej okrągłego z podziałką 360°) i kawałek nitki. Na zorientowanej mapie kładziemy kątomierz z przywiązaną w środku do niego nitką (patrz rysunek obok) tak, aby środek znajdował się w punkcie, z którego rozpoczynamy. Pamiętajmy, aby ustawić wartość 0° (360°) idealnie na północ od tego punktu na zorientowanej mapie. Trzymając kątomierz naciągamy nitkę i ustawiamy ją na odpowiedniej wartości na kątomierzu (podany azymut). Napięta nitka, tak ustawiona, wskaże nam linię prostą na jakiej znajduje się poszukiwany punkt.


Powrót do Topografia.

Na górę strony

wersja 0.3 2005.12.07.